|
تاثیر نوسانات سطح آب دریای خزر در اواخر دوره پلئیستوسن و هولوسن، بر پراکندگی استقرارگاه‌های پیش از تاریخی مازندران
|
| نرجس حیدری*، رحمت عباس‌نژاد سرستی، مجتبی صفری |
| استادیار ستادیار موسسه آموزش عالی نیما محمودآباد، مازندران، ایران |
|
|
چکیده: (1061 مشاهده) |
جوامع انسانی همواره در طول تاریخ تحت تاثیر عوامل اقلیمی و جغرافیایی زیست بوم خود بوده اند از این رو مطالعات میانرشتهای در جهت شناخت این تاثیرات، کمک شایانی بر درک تحولات فرهنگی جوامع باستان خواهد کرد. یکی از عوامل جغرافیایی تاثیرگذار بر محوطه‌های باستانی مناطق شمالی کشور، دریای خزر است. جدایی این دریاچه از دریاهای آزاد، باعث شده تا سطح آب این دریا به آرامی افزایش یابد و هنگامی که به حداکثر ارتفاع خود میرسد با همین آهنگ رو به کاهش میگذارد. این نوسانات به عوامل متعددی مانند میزان آبریز آب رودخانهها، شدت تبخیر، رسوب وارده به دریا و عوامل و مولفههای هواشناسی و هیدرولوژیکی در مناطق ساحلی وابستگی دارد. در این پژوهش تلاش شده با تلفیق اطلاعات حاصل از مطالعات سنسنجی رسوبات دریا با شواهد و یافتههای باستان‌شناختی، تا جای ممکن، به بررسی تاثیرات پسرویها و پیشرویهای آب دریای خزر بر جاگیری استقرارهای پیش از تاریخی منطقه مازندران از دوره پارینه‌سنگی تا عصر آهن پرداخته شود. برای این منظور پژوهش‌های انجام شده در زمینه دامنه ارتفاعی این تغییرات، مورد بررسی قرار گرفت و نتایج بدست آمده در زمینه دیرینه شناسی نوسانات سطح تراز دریای خزر با نتایج مطالعات باستان‌شناختی منطقه تلفیق شدند. همزمان با نوسانات آب دریای خزر در دوره پلئیستوسن و هولوسن، موقعیت محوطهها و جمعیتهای پیش از تاریخی ساکن در سواحل جنوبی دریای خزر، نسبت به آب دریا تغییر یافت و با پیشروی آب دریا بقایای شواهد قبلی در زیر رسوبات مدفون شده است.
|
|
| واژه‌های کلیدی: استقرارهای پیش از تاریخ، دریای خزر، مازندران، نوسانات آب. |
|
|
متن کامل [PDF 1140 kb]
(2643 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1401/10/12 | پذیرش: 1401/6/31 | انتشار: 1401/6/31
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
